น้ำนมแม่นั้น ธรรมชาติสร้างสรรค์มาให้อย่างดีพร้อม ไม่มีอาหารทดแทนใดๆ จะสร้างมาแทนได้ดีเท่าน้ำนมแม่ แม่ที่ให้ลูกกินนมตนเองนั้น จะมีผลดีหลายอย่าง ทั้งต่อตัวลูกและตัวแม่

ในน้ำนมแม่ มีสารอาหารครบถ้วน เหมาะสำหรับการนำไปสร้างสมอง และร่างกายในช่วง 6 เดือนแรก ทำให้ไม่เป็นโรคขาดสารอาหาร หรือโรคอ้วนตั้งแต่เด็ก เพราะลูกจะหยุดนมเองเมื่ออิ่ม ผิดกับนมขวด ผู้เลี้ยงจะให้กินจนหมด ซึ่งอาจจะเกินความต้องการ เมื่อลูกได้พลังงาน จากอาหารเกิน ก็เหมือนผู้ใหญ่ คือ เกิดภาวะอ้วน

นมแม่ สะอาด สะดวก ปลอดภัย มีพร้อมเสมอทุกเวลาที่ลูกน้อยต้องการ

นมแม่มีภูมิต้านทานโรคติดเชื้อหลายชนิด โดยเฉพาะโรคหวัดและโรคท้องร่วง ซึ่งนมชนิดอื่นไม่มี ทำให้ลูกน้อยมีสุขภาพ แข็งแรง ไม่ป่วยง่าย ไม่เป็นโรคภูมิแพ้ต่าง ๆ เช่น ผื่นที่ผิวหนัง หรือโรคหอบหืด

ลูกจะไม่มีอาการท้องผูก สามารถขับถ่ายได้สะดวก แม่และลูกผูกพันกันใกล้ชิด เป็นความอบอุ่นที่ประเมินค่าไม่ได้ ทั้งแม่และลูกจะมีความสุขทางใจและมีความมั่นใจต่อกัน

น้ำนมแม่ – ดีที่สุดสำหรับคุณแม่ 

แม่ไม่ต้องเสียเวลาเตรียมหาซื้ออุปกรณ์ราคาแพง เสียเงิน เสียเวลาและเหนื่อย ในขณะที่ถ้าเป็นนมแม่ ลูกต้องการเมื่อใดก็ได้ทันที

ช่วยขับน้ำคาวปลา ทำให้มดลูกเข้าอู่เร็ว เพราะการดูดนม ของลูกทำให้มดลูกหดรัดตัวดี

แม่จะไม่เป็นโรคอ้วน เพราะไขมันที่สะสมไว้ขณะแม่ตั้งท้อง ถูกนำมาใช้สร้างน้ำนมสำหรับลูก

ควรให้ลูกเริ่มดูดนมเมื่อไหร่ และ หย่านมเมื่อไหร่

เมื่อทั้งแม่และลูกได้พักผ่อนหลังคลอดแล้ว ควรเริ่มให้ลูกได้ดูดนมแม่เร็วที่สุดภายใน 2-3 ชั่วโมงหลังคลอด เพื่อเป็นการกระตุ้น น้ำนมให้ไหล ในช่วง 4-5 วัน หลังคลอด น้ำนมแม่จะมีสีเหลืองซึ่งมีปริมาณไม่มากนัก แต่มีประโยขน์มากเพราะต้านทานการติดเชื้อได้ ชาวบ้านมักจะเข้าใจว่าเป็นนมเสีย จึงบีบเอาทิ้งซึ่งน่าเสียดายเป็นอย่างยิ่ง

หากแม่มีสุขภาพดี ได้รับอาหารเพียงพอ ก็จะมีน้ำนมที่มีคุณภาพ และมีจำนวนมากพอ

วิธีที่จะรู้ได้ว่าแม่มีน้ำนมสมบูรณ์เพียงพอคือ

เคล็ดลับ เพิ่มน้ำนมแม่ ขณะที่ลูกดูดนมข้างหนึ่ง จะมีน้ำนมไหลจากอีกข้างหนึ่ง เมื่อทารกดูดนมจนพอแล้วจะหลับอย่างเป็นสุขไม่ร้องกวน น้ำหนักลูกจะเพิ่มขึ้นจนเป็นที่น่าพอใจตามมาตรฐานที่กล่าว ไว้ในตอนต้น

ควรให้นมเวลาไหนบ้าง? ให้นมแต่ละครั้งควรนานเท่าไร?

วันแรกของชีวิตเด็ก ควรเริ่มให้ดูดนมแม่โดยเร็ว แม้น้ำนมแม่จะยังไม่ค่อยมี

ในส่วนการให้นมแม่บ่อยแค่ไหน ขึ้นกับหลายปัจจัย คือ ลูกได้รับนมมากน้อยเท่าใดในแต่ละครั้งของการให้นม และแม่สร้างน้ำนมได้พอหรือไม่ แม่ควรสังเกตว่าลูกเริ่มหิวนมหรือยัง ซึ่งเด็กจะแสดงว่าหิว โดยยกมือมาใกล้บริเวณปาก ทำท่าดูด และหากแม่เอาหัวนมแตะที่ข้างแก้ม ลูกก็จะหันปากไปหาหัวนม อย่าปล่อยให้ลูกหิวนาน เพราะลูกจะร้องเสียงดัง และแม่จะเครียด

การให้นม ควรให้ลูกดูดจนหมดเต้า และให้ดูดนมแม่ทั้งสองข้าง ซึ่งจะทำให้นมสร้างขึ้น มาทดแทนใหม่เพียงพอต่อการเลี้ยงลูก

เวลาที่ใช้ให้นมขึ้นกับเด็กแต่ละคน ในการดูดนมจนหมดเต้าแต่ละข้างใช้เวลาประมาณ 10-15 นาทีหลังคลอด จนเหลือประมาณ 8-10 นาที เมื่อเด็กอายุประมาณ 1 เดือน

เมื่อลูกอิ่มก็จะหลับสบาย และน้ำหนักขึ้นตามเกณฑ์ อุจจาระ ปัสสาวะ ขับออกได้ปกติ

หากเด็กเอาแต่หลับ ควรปลุกมาให้นมอีกหลังจากได้นมไปแล้วประมาณ 4 ชั่วโมง

ใน 2 สัปดาห์แรก ลูกจะดูดนม 8-12 ครั้งต่อวัน หลังจากนั้นจะลดลง เมื่อแม่สร้างน้ำนมได้ดี ลูกจะมีน้ำหนักขึ้นวันละประมาณ 15-40 กรัม อายุ 3 เดือนอาจเหลือ 7-8 ครั้งต่อวัน ลูกอายุ 4-6 เดือน การให้นมจะประมาณ 6-8 ครั้งต่อวัน

ก่อนและหลังให้นมควรดูแลเด็กอย่างไร?

ก่อนให้นมอย่าให้เด็กหิวมากจนร้องเสียงดัง ควรสังเกตอาการว่าลูกเริ่มหิวเป็นอย่างไร เมื่อจะให้นมก็จับอุ้มลูกไว้บนตัก ในท่าที่ลูกสามารถดูดอ้าปาก อมลานนมให้มิด และแม่นั่งสบาย หากไม่ถนัดใช้หมอนรองช่วย

หลังจากให้นมเสร็จ จับลูกพาดบ่าให้เรอ หรือจับลูกในท่านั่งให้เรอ ก่อนจะให้ลูกนอนต่อ